Za wskaźnik bioróżnorodności posłużyły zespołowi naukowców, niektóre szczególnie piękne, ćmy większe. Określono ich liczebność i różnorodność w 16 gospodarstwach rolnych na terenie hrabstwa Oxfordshire.

Okazało się, że na obszarach brzeżnych pól uprawnych, za których utrzymywanie rolnicy są już finansowo wynagradzani i które sprzyjają rozwojowi populacji motyli nocnych, dodatkowy duży efekt wywierały nasadzenia drzew w żywopłotach – w niektórych przypadkach zwiększały liczebność ciem o 60%, a ich różnorodność gatunkową o 38%.

„Rezultaty naszych badań sugerują, że schronienie zapewniane przez nasadzenia żywopłotowe jest najprawdopodobniej główną przyczyną ich korzystnego wpływu na liczebność i różnorodność motyli” – mówi dr Thomas Merck z Jednostki Badań nad Zachowaniem Dzikiej Przyrody Uniwersytetu Oxford (WildCRU). „Stwarzają one specyficzny mikroklimat, schronienie dla pojedynczych ciem oraz pełnią funkcję punktów pośrednich między innymi elementami infrastruktury ekologicznej, umożliwiając ćmom i innym owadom przemieszczanie się w otwartej przestrzeni krajobrazu rolniczego.”

Może to w przyszłości zwiększyć znaczenie drzew w żywopłotach dla bioróżnorodności Wielkiej Brytanii i Europy w obliczu zmian klimatycznych, których efekty, jak się okazuje, mogą być przez nie łagodzone. Są one jednym z warunków umożliwiających przemieszczanie się gatunków na północ, co jest wywoływane ocieplaniem się klimatu, nie tylko w ramach ekosystemów naturalnych, ale też poprzez obszary rolnicze.

Chociaż obecnie polityka rolna UE uwzględnia dopłaty za zachowanie i konserwację obszarów przybrzeżnych pól, brak w niej specjalnych zachęt do nasadzeń drzew w żywopłotach.

Zdaniem dr Merck’a badania wskazują na potrzebę szerszego spojrzenia na problem bioróżnorodności – nie poprzez pryzmat pojedynczych pól, gospodarstw czy gatunków, ale z perspektywy bioróżnorodności całych ekosystemów i krajobrazów rolniczych.

Założyciel WildCRU, profesor David Macdonald, powiedział: „Najlepsze rezultaty osiągnęliśmy na obszarach, na których rolnicy zostali zmotywowani do przystąpienia do programów rolno-środowiskowych. Wynika to najprawdopodobniej z wytworzenia się w ich efekcie sprzyjających siedlisk w krajobrazie objętym programami.”

Podatnicy płacą w dzisiejszych czasach rolnikom, niczym kustosze bioróżnorodności na obszarach wiejskich. Ważne jest, aby płatności rolno-środowiskowe służyły zachowaniu i kreowaniu krajobrazu wiejskiego jakiego oczekuje społeczeństwo. Intencją przeprowadzonych badań jest dostarczenie dowodów niezbędnych decydentom do podejmowania decyzji zmierzających w tym kierunku.

Badanie zostało sfinansowane przez Fundację Esmee Fairbairn i jest częścią szerszego programu badań WildCRU, którego przedmiotem są możliwe sposoby ochrony dzikiej przyrody na terenach użytkowanych rolniczo w Dolinie Górnej Tamizy. Po zakończeniu etapu zajmującego się ćmami zainteresowania naukowców przeniosą się na nietoperze, które nimi się żywią. Ideą projektu Górna Tamiza jest eksploracja wzajemnych powiązań i zależności między rolnictwem a całym łańcuchem pokarmowym obszarów uprawnych.

Niedźwiedziówka nożówka (Arctia caja) – w ciągu ostatnich 35 lat jej populacja na Wyspach Brytyjskich zmniejszyła się o 89%. W Polsce jest jeszcze motylem pospolitym.

 

University of Oxford ,”Hedgerow Trees „Key To UK Biodiversity'”, ScienceDaily
Opracowanie: mgr inż. Wanda Cegiełkowska