Duże rozdrobnienie plantacji ziemniaka  całym kraju przy nadmiarze siły roboczej na wsi jest problemem w upowszechnianiu pełnej mechanizacji zbioru. Zmusza to przemysł maszyn rolniczych do produkcji prostych, mało wydajnych i dość prymitywnych kopaczek z rozrzutnikiem gwiazdowym, kopaczek wibracyjnych i przenośnikowych, gdzie pracochłonność zbioru wynosi około 120 rbh/ha.

Dla małych gospodarstw od ponad 10 lat wielu producentów rozpoczęło w kraju produkcję jednorzędowych kopaczek wibracyjnych, które mogą być także wykorzystane po zmianie lemiesza wyorującego do zbioru buraków, marchwi i innych roślin korzeniowych. Są to maszyny lekkie, bardzo tanie, cechujące się małym wskaźnikiem uszkodzeń mechanicznych bulw, ale wymagające dokładnego przygotowania plantacji do zbioru oraz dobrze odsiewalnej gleby. Dla mniejszych plantacji produkuje się także jednorzędowe kopaczki przenośnikowe

Z 649 i Z 632, które szczególnie przydatne są do kopania ziemniaków wczesnych przeznaczonych na wczesny zbiór oraz w pracach hodowlanych.

Dwurzędowe kopaczki przenośnikowe wyposażone są obecnie w powlekane odsiewacze zmniejszające uszkodzenia mechaniczne bulw. Niektóre typy tych kopaczek jak: Z 628 oraz

Z 640 posiadają bezstopniową regulację głębokości kopania. Ponadto są maszynami zawieszanymi na ciągniku, co ułatwia lepsze manewrowanie przy nawrotach. Dodatkowym wyposażeniem ich są kroje tarczowe uniemożliwiające zapychanie się lemieszy i zabezpieczające przed staczaniem się ziemniaków obok maszyny oraz powlekane zsypy kierujące, odsiane z gleby ziemniaki, na wał dowolnej szerokości.

Zbiór ziemniaków kombajnami powoduje ponad 3-krotne zmniejszenie pracochłonności. Obecnie w kraju użytkuje się 5 podstawowych wersji kombajnów jednorzędowych:

Z 652, Z 643 Bolko, Z 643/1, Z644 Anna oraz Z650/1 Pyrra. Na życzenie każdego odbiorcy kombajny Z 644 mogą być wyposażone w dodatkowe urządzenia separujące lub workujące i platformę do okresowego magazynowania worków lub skrzynek.

Kombajny Z 643 Bolko oraz Z 643/1 mogą być wyposażone w urządzenia do zbioru buraków, marchwi i cebuli.

Zasobniki kombajnów o pojemności 750 do 3000 kg są opróżniane za pomocą siłownika lub hydraulicznie przenośnikiem podłogowym będącym podłogą zasobników.

Kombajn Z 652 o dużej wydajności posiada powlekane przenośniki odsiewające i koszyczkowy system podawania ziemniaków na stół przebierczy, który minimalizuje uszkodzenia bulw nawet przy prędkości pracy do 6 km/ha. Regulowany rozstaw kół jezdnych pozwala na łatwe przestawienie do wybranej rozstawy międzyrzędzi. Jego zasobnik ma pojemność 3000 kg.

Kombajn Z 650/1 Pyra osiąga bardzo dobre parametry zbioru. Jest on wyposażony w zasobnik o pojemności 2000 kg z przenośnikiem podłogowym. Posiada szeroki przenośnik odsiewający z wymiennymi i stałymi otulinami na prętach z możliwością regulacji prędkości przenośników stołu przebierczego i wyłączenia napędu w przypadku zagrożenia bezpieczeństwa obsługi. Może pracować nawet przy niezniszczonych łętach z prędkością 3-6 km/ha w rozstawie międzyrzędzi 1,5-75,0 cm uzyskując wydajność 0,1-0,2 ha/h.

Dla dużych plantacji są dostępne w kraju nowe i używane nowoczesne kombajny wyposażone w separatory brył i kamieni, urządzenia oczyszczające ziemniaki oraz takie zabezpieczenia izolacyjne przenośników odsiewających, stołów przebierczych oraz zasobników, aby bulwa nie stykała się z metalową częścią maszyny. Wyposażenie kombajnów w zaawansowaną elektronikę i komputer powoduje wyraźny wzrost ceny, jednak jest ono opłacalne dla rolników korzystających z zespołowego użytkowania maszyn lub kółek maszynowych, gwarantujących pełne sezonowe wykorzystanie. Wiele zachodnich firm takich jak: Kverneland, Grimme, Prestige, Reekie produkuje dwurzędowe kopaczki ładujące wyposażone w stoły selekcyjne, urządzenia kruszące bryły o wydajności do 1 ha/h.

W wielu krajach Europy Zachodniej oraz USA często stosuje się dwufazowy zbiór polegający na wykopaniu ziemniaków specjalnymi kopaczkami rzędowymi w godzinach rannych, a po 3-4 godzinach następuje zbiór za pomocą kombajnów wyposażonych w specjalne podbieracze. W wyniku kilkugodzinnego ogrzewania bulw na powierzchni gleby naskórek bulw staje się elastyczniejszy, dzięki czemu zmniejsza się ilość uszkodzeń mechanicznych o połowę.

Dwufazowy zbiór ziemniaków zalecany jest na glebach lekkich i średnich, niezakamienionych i dobrze odsiewalnych do zbioru ziemniaków jadalnych i plantacji nasiennych. W przypadku nagłej zmiany pogody i spodziewanych nocnych przymrozków przygotowano specjalne jednorzędowe obsypniki talerzowe, które przysypują ziemią wykopane rzędy ziemniaków; zbierane są one wówczas, gdy będą odpowiednie warunki pogodowe. Zaletą dwufazowego zbioru ziemniaków jest także wyższa dzienna wydajność maszyn zbierających i lepsza jakość zbieranego plonu.

 

Źródło: www.modr.pl