Zastosowanie osiągnięć biotechnologii morskiej w hodowli zwierząt
Jednym z podstawowych działów w produkcji zwierzęcej, w którym nowe technologie oraz innowacje wpłynęły na olbrzymi postęp, jest żywienie. Znalazło to odzwierciedlenie w wyraźnym wzroście wydajności produkcji oraz w znacznej poprawie jakości surowca dla potrzeb przetwórstwa.
Poprawa komfortu życia w krajach wysokorozwiniętych spowodowała, iż konsumenci przywiązują zdecydowanie większą wagę do jakości produktów żywnościowych, w tym przede wszystkim produktów pochodzenia zwierzęcego. Próba zaspokojenia rosnących wymagań i oczekiwań społecznych w kwestii wysokiej jakości oferowanych produktów, powinna być ukierunkowana na kształtowanie bezpieczeństwa żywności w całym procesie – od fazy produkcji, poprzez przetwórstwo, aż do udostępnienia produktów bezpośredniemu nabywcy, z uwzględnieniem prawa żywnościowego UE i wytycznych WPR. Te stale wzrastające oczekiwania konsumentów w stosunku do oferowanej na rynku żywności obejmują przede wszystkim jej wartość odżywczą i prozdrowotną. Wymusza to na hodowcach poszukiwanie możliwości poprawy jakości produkowanej żywności, między innymi zmian w systemach żywienia, stosowania różnego rodzaju dodatków paszowych korzystnie wpływających na zdrowotność zwierząt, jakość uzyskiwanych surowców i poprawę dobrostanu. Podwyższenie standardów dobrostanu zwierząt jest koniecznością podyktowaną przez wymagania konsumentów – poprawą jakości produktów pochodzenia zwierzęcego, ale także przepisami UE.
Aktualnie głównym celem hodowców jest uzyskanie wysokich wyników produkcyjnych przy zachowaniu pełnego bezpieczeństwa produkowanej żywności. Muszą oni mieć gwarancję wysokiej skuteczności stosowanych technologii, które powinny także w maksymalny sposób wykorzystywać genetyczny potencjał zwierząt. Coraz częściej sięgają oni po rozwiązania biotechnologii morskiej, które zaczynają być powszechnie wykorzystywane także w żywieniu zwierząt. Uwarunkowane jest to potrzebami rynku i oparte jest na licznych badaniach naukowych. Korzystny wpływ tych innowacji na dobrostan zwierząt i jakość surowców potwierdza praktyka rolnicza i badania.
Przemysł, który zajmuje się wytwarzaniem dodatków do pasz zawierających w swym składzie homogenaty z alg, ma do dyspozycji nowoczesne laboratoria zajmujące się biotechnologią morską. Posiada także wysoko zaawansowane technologie produkcji – wytwarza filtraty precyzyjnie ukierunkowane na uruchomienie potencjału genetycznego zwierząt hodowlanych. Takie dodatki, w porównaniu z tradycyjnie stosowanymi, wykazują zdecydowanie wyższą skuteczność. Wykorzystywanie preparatów zawierających składniki pokarmowe połączone z filtratami z alg przynosi wymierne efekty – zwierzęta stymulowane w taki sposób wykazują znacznie lepszą zdrowotność, co bezpośrednio przekłada się na wyższą produkcyjność i rentowność hodowli.
W wielu krajach rozwinęły się ośrodki badawcze i produkcyjne, które dysponując wyspecjalizowanymi laboratoriami dążą do jak najpełniejszego i efektywnego wykorzystania wszystkich właściwości alg morskich. Liderem światowej biotechnologii morskiej jest francuska grupa przemysłowo-handlowa Roullier. Początkowo efekty jej pracy wykorzystywane były na rynkach lokalnych i regionalnych, obecnie zdobywają coraz większe uznanie hodowców w całej Europie, także i w Polsce.
Algi morskie to organizmy o niezwykłych właściwościach, dzięki którym znajdują one coraz szersze zastosowanie i znaczenie gospodarcze. Są wykorzystywane w przemyśle spożywczym, farmaceutycznym, kosmetycznym, a także i w rolnictwie – w żywieniu zwierząt i odżywianiu roślin.
Algi są wyjątkowo bogatym źródłem wysoce przyswajalnych (w porównaniu do tradycyjnych źródeł) pierwiastków takich jak cynk, fluor, potas, fosfor, żelazo, miedź, mangan, wapń, jod. Zawierają wiele witamin i aminokwasów. Są źródłem wysokowartościowego białka. Dzięki opracowanym technologiom ich przetwarzania udało się wyekstrahować związki, które stymulują wiele procesów fizjologicznych zwierząt. W zależności od formy podania i składników mineralnych, jakimi są wzbogacone, preparaty te wykazują odrębne mechanizmy działania. Generalnie filtraty dodawane do pasz korzystnie wpływają na kondycję i stan zdrowia zwierząt. Na przykład w żywieniu bydła mlecznego zwiększają wydajność laktacji i poprawiają jakość mleka obniżając poziom komórek somatycznych, stymulują mikroflorę żwacza czy też zapobiegają problemowi zalegania poporodowego i przygotowują krowę do ponownego zacielenia. W hodowli trzody chlewnej zastosowanie bloków mineralnych wzbogaconych o homogenaty alg stabilizuje florę żołądka i minimalizuje agresywne zachowania zwierząt i kanibalizm.
Bardzo cennym źródłem makro i mikroelementów są zwapniałe formy alg morskich z rodziny Lithotamme, pozyskiwane z dna morskiego, które oprócz znacznie lepszej przyswajalności w porównaniu na przykład do zwykłej kredy paszowej, są także źródłem bardzo wartościowych składników odżywczych. Na uwagę zasługuje struktura budowy Lithotamme, która przypomina plaster miodu. Jako dodatek do pasz czy bloków mineralnych dla bydła w znaczący sposób zwiększa możliwość rozwoju flory bakteryjnej w żwaczu.
Produkty stosowane do utrzymywania higieny w budynkach inwentarskich skutecznie i trwale wiążą wilgoć z podłoża, obniżają poziom amoniaku.
Możliwości wykorzystania alg wydają się być nieograniczone.
Jak wynika z doświadczeń i praktyki, preparaty oparte na algach morskich są innowacyjnym narzędziem stymulującym i uruchamiającym w wysokim stopniu potencjał genetyczny zwierząt hodowlanych. Stosowanie ich wpływa korzystnie na jakość surowców, dobrostan zwierząt i produkcyjność przy zachowaniu pełnego bezpieczeństwa produkowanej żywności.
Anna Rogowska