Jednak chwasty we właściwym miejscu i czasie posiadają także zalety. Chwast można zdefiniować jako roślinę nie na miejscu, rosnącą tam, gdzie się tego nie oczekuje, lub roślinę której zalet jeszcze nie poznano. Chwasty, owszem, wykazują swoje zalety w latach suchych, kiedy wzrost i plony bardziej pożądanych roślin są ograniczone.

Kochia (mietelnik) i przegorzan można wykorzystywać jako alternatywne źródła paszy [podobnie jak perz czy młody ostrożeń], jeśli nie wystarcza pastwisko lub pasze. Chociaż wartość pokarmowa tych roślin jest mniejsza niż lucerny, mogą one być stosowane do uzupełniania racji żywieniowych. Zwierzęta nie rosną tak dobrze kiedy odżywiają się tą alternatywną paszą w porównaniu z normalnymi roślinami paszowymi. Dlatego kochia i przegorzan [tudzież inne dostępne alternatywy] powinny być wykorzystywane jako pasza jedynie w sytuacji, gdy pasze jakościowe są niedostępne.

Chwasty są bardziej smakowite i jadalne dla zwierząt jeśli są zbierane przed kwitnieniem. Przegorzan najlepiej spasać lub zbierać na siano. Z powodu wysokiej zawartości wody nie nadaje się on do produkcji kiszonki, wydziela też przy tym nieprzyjemny zapach. Natomiast kochia może być wykorzystywana wszechstronnie. Chwasty mogą mieć właściwości przeczyszczające i inne efekty uboczne jeśli są skarmiane pojedynczo, dlatego powinno się je zadawać w mieszankach z innymi paszami takimi jak słoma czy siano z traw. Podobnie jak w przypadku większości roślin, w gorących i suchych warunkach pogodowych chwasty mogą gromadzić wysokie poziomy azotanów. Przed wykorzystaniem chwastów jako paszy należy zbadać poziom azotanów.

Inną sytuacją, w jakiej chwasty mogą być pomocne, jest ich wykorzystanie jako okrywy gleby na ugorach i ścierniskach na czas zimy [„żywa ściółka”]. Sprawdza się to szczególnie w suchych latach, kiedy na powierzchni gleby pozostają ograniczone ilości resztek pożniwnych, gleba jest sucha i luźna, a pola są w najwyższym stopniu narażone na erozję. Należy jednak uważać by zapobiec nadmiernemu wzrostowi i produkcji nasion. Chwasty, którym pozwoli się rosnąć do osiągnięcia stadium generatywnego wykorzystają cenne zapasy wilgoci i składników pokarmowych, wytworzą też nasiona pozwalające im na ponowne opanowanie pola i przyległości.

Chwasty, które kiełkują i wschodzą po 1 września najprawdopodobniej nie dojrzeją i nie wyprodukują żywotnych nasion przed pierwszym niszczącym je przymrozkiem. |Jeśli chwasty wzejdą wcześniej w ciągu lata konieczne może się okazać zastosowanie odpowiednich herbicydów. W celu kontroli zachwaszczenia i zapobieżenia wytworzeniu przez zbyt „żywą” ściółkę nasion można również zastosować koszenie.

Nie wszystkie chwasty są odpowiednie do wytworzenia dobrej okrywy gruntu. Kochia i przegorzan są przykładami chwastów turlających się. Odrywają się one zimą przy podstawie łodygi i turlają przez pola zostawiając za sobą rozrzucone nasiona, by na koniec wplątywać się w ogrodzenia. Dlatego też nie są one właściwe do pozostawiania jako okrywę gleby. W tej roli dobrze sprawdzą się na przykład wyczyniec i włośnica sina z uwagi na charakterystyczny dla traw wiązkowy system korzeniowy. Również roczne chwasty ozime, pozostające żywe w czasie zimy, wymagać będą kontroli w terminie wiosennym przed początkiem elongacji źdźbeł. Po tym terminie chwasty stają się dużo bardziej tolerancyjne na herbicydy i trudniejsze do zwalczenia.

 

Richard Zollinger, „Drought – When Weeds Can Become Friends”, NDSU Extension Service maj 2008
Opracowanie: Wanda Cegiełkowska