Chwasty tolerancyjne na warunki suszy, takie jak amerykańska kochia czy przegorzan oraz chwasty wieloletnie, stają się bardziej problematyczne w takich warunkach niż gorczyca polna, rdest powojowy czy owies głuchy, które stanowią poważny problem raczej przy dobrych warunkach pogodowych. W suchych latach wschody chwastów mogą być opóźnione lub nierównomierne. Chwasty, które w normalnych warunkach wschodziłyby na początku okresu wegetacyjnego i mogłyby być zwalczane przedsiewnie, mogą się do siewu nie pojawić. Dlatego też w ciągu całego sezonu po opadach deszczu mogą występować kolejne fale wschodów chwastów.

Słabą kontrolę chwastów przez herbicydy doglebowe często można przypisać suchym warunkom pogodowo-glebowym. Sucha gleba jest jednak korzystniejsza niż wilgotna w przypadku stosowania i inkorporacji herbicydów lotnych. Herbicydy te nie parują tak szybko z powierzchni gleby suchej jak z wilgotnej, zatem straty substancji są mniejsze. Ich inkorporacja i dystrybucja jest też bardziej równomierna. Słaba kontrola zachwaszczenia w przypadku herbicydów doglebowych często ma miejsce w warunkach suszy, ponieważ wilgoć jest warunkiem aktywacji środka i jego pobrania przez siewki chwastów.

Z reguły po zastosowaniu herbicydów przedwschodowych konieczne są opady, które pozwolą przemieścić je w głąb gleby, czyniąc dostępnymi dla wschodzących chwastów. Herbicydy wymieszane z glebą nie potrzebują wilgoci by przemieścić się w głąb gleby, są więc mniej zależne od opadów niż herbicydy przedwschodowe. Jednak nawet w ich przypadku woda jest niezbędna w procesie pobierania przez siewki chwastów, także i tu po zastosowaniu przyda się jakiś opad by umożliwić optymalne działanie.

Herbicydy stosowane jesienią z reguły zapewniają lepszą kontrolę zachwaszczenia niż te stosowane w terminie wiosennym. W czasie zimy równomierniej penetrują glebę i są aktywowane przez jesienne opady, topiący się śnieg lub wczesne opady wiosenne. Tymczasem większość herbicydów stosowanych na jesieni wymaga inkorporacji z glebą, aby uzyskać dobre wyniki kontroli zachwaszczenia. Jesienna uprawa, grzebiąca resztki pożniwne, pozostawia glebę bardziej narażoną na erozję.

Wiosenne zabiegi inkorporowanymi herbicydami często wymagają uprawek wykraczających poza normalne przygotowanie gruntu do siewu w celu zapewnienia równomiernej inkorporacji. To wymaga dodatkowego czasu, co opóźnia termin siewu i może spowodować straty zgromadzonych przez zimę zapasów wilgoci glebowej.

Herbicydy powschodowe mogą być sensowną alternatywą dla herbicydów doglebowych, zwłaszcza w suchych warunkach pogodowych. One również są w nich mniej skuteczne aniżeli w przypadku warunków korzystnych, ale przed podjęciem decyzji o zastosowaniu herbicydów powschodowych można ocenić sytuację zachwaszczenia pól. Jeśli mamy do czynienia z niepowodzeniem uprawy lub problem zachwaszczenia nie pogłębia się, zabieg nie będzie potrzebny. Poza tym można dookreślić problem zachwaszczenia poszczególnymi gatunkami i wybrać herbicyd najbardziej odpowiadający zastanej sytuacji.

Zabiegi powschodowe posiadają pewne wady w porównaniu z zabiegami przedwschodowymi. Nie zawsze mogą zostać zastosowane w odpowiednim terminie z uwagi na niekorzystne warunki środowiskowe. Ponadto nierówny stan uprawy i wielokrotne fale wschodów chwastów, które często mają miejsce w warunkach suszy, mogą jeszcze bardziej skomplikować dobranie terminu aplikacji.

Substancje wspomagające mogą poprawić kontrolę zachwaszczenia przez herbicydy powschodowe w czasie suchej i gorącej pogody. Chwasty w takich warunkach stają się bardziej tolerancyjne z powodu ograniczonej absorpcji herbicydów. Adiuwanty poprawiają pokrycie roślin docelowych przez ciecz roboczą, jednocześnie zwiększając absorpcję substancji czynnych niektórych herbicydów. To czy adiuwant powinien być zastosowany zależy od herbicydu, stadium rozwojowego i kondycji roślin uprawnych i chwastów oraz warunków środowiskowych. Etykieta na opakowaniu herbicydu powinna dostarczyć informacji na temat odpowiedniej substancji wspomagającej, jej dawki oraz warunków w których powinna być stosowana. Nieprawidłowe zastosowanie adiuwantu może zmniejszyć efekt kontroli zachwaszczenia oraz zwiększyć uszkodzenia roślin uprawnych.

Chwasty konkurują z roślinami uprawnymi jeszcze przed zabiegiem powschodowym, podczas gdy herbicydy stosowane doglebowo mogą wyeliminować konkurencję ze strony chwastów na początku sezonu, ponieważ niszczą je przed lub tuż po wschodach. Herbicydy powschodowe powinny być stosowane na początku rekomendowanego okresu stosowania w celu ograniczenia lub wykluczenia konkurencji na początku sezonu. Wczesna aplikacja poprawia też pokrycie chwastów przez substancję czynną, gdyż małe rośliny łatwiej opryskać niż większe.

Pełne pokrycie baldachimu liści i efektywna kontrola gęstych populacji chwastów jest trudna do osiągnięcia za pomocą zabiegów powschodowych. Do osiągnięcia wystarczającego poziomu kontroli gęstego już łanu chwastów może być konieczne zastosowanie herbicydów doglebowych razem z powschodowymi.

Susza komplikuje sprawę kontroli zachwaszczenia. W wielu przypadkach nie istnieje „najlepsze rozwiązanie” danego problemu zachwaszczenia. Czasem efektywny zabieg powschodowy lub przedwschodowy nie jest osiągalny. Zawsze należy jednak poznać i ocenić alternatywy przed podjęciem decyzji o zastosowaniu konkretnego herbicydu. Najlepszy wybór herbicydu jest unikalny dla każdej sytuacji w zależności od rośliny uprawnej, rodzaju zachwaszczenia, warunków środowiskowych, kosztów zabiegu oraz dostępnych alternatyw.

 

Richard Zollinger, „Weed Control Strategies with Dry Conditions”, NDSU Extension Service maj 2008
Opracowanie: Wanda Cegiełkowska