Sposoby magazynowania kiszonki z kukurydzy
Hodowca bydła mlecznego musi zapewnić dla swojego stada odpowiednią bazę pokarmową.
Pasze treściwe może pozyskiwać z rynku bez większych problemów w ciągu całego roku.
Sytuacja wygląda inaczej w przypadku pasz objętościowych – te w gospodarstwie
przygotowywane są raz w roku. Ich ilość i jakość musi pokryć zapotrzebowanie pokarmowe
krów, tak by płynnie przejść w skarmianie kiszonki z nowego sezonu wegetacyjnego.
Konieczne jest magazynowanie kiszonki z kukurydzy w taki sposób, by w jak największym
stopniu ograniczyć jej straty i psucie się. Do tego celu rolnicy wykorzystują pryzmy, silosy i
rękawy kiszonkarskie.
Pierwszy z wymienionych należy do najtańszych, najprostszych i jednocześnie najczęściej
stosowanych. Przygotowując pryzmę należy jednak pamiętać o kilku istotnych kwestiach, jak
na przykład jej lokalizacja. Teren, na którym będzie układana musi być dobrze utwardzony i
położony nieco wyżej niż reszta. Dzięki temu można uniknąć gromadzenia się w niej wody
opadowej. Istotne jest również, by wybrane miejsce znajdowało się przy utwardzonej drodze,
co ułatwi korzystanie z pryzmy w okresie zwiększonych opadów. Bardzo ważne jest
układanie pryzmy w kierunku północ-południe, tak by wybieranie kiszonki rozpocząć od
strony północnej, co ograniczy latem zagrzewanie się paszy.
Zaletą magazynowania kiszonki w pryzmie jest możliwość łatwego dopasowania jej
wielkości do zapotrzebowania pokarmowego stada. Szerokość i wysokość pryzmy należy
dostosować do tempa jej wybierania w taki sposób, by dziennie pobierać z czoła pryzmy
warstwy kiszonki o grubości 20-30 cm. Jeżeli warstwy będą cieńsze, pojawi się ryzyko
zagrzewania kiszonki i obniżenia jej wartości pokarmowej w wyniku zbyt długiej ekspozycji
na warunki atmosferyczne.
Niestety ta metoda konserwacji kukurydzy nie jest pozbawiona wad. Dużą trudność sprawia
właściwe ubicie materiału, zwłaszcza po bokach. Jest ono niezbędne do zapewnienia
warunków beztlenowych w pryzmie. Jeżeli ten warunek nie jest spełniony, kukurydza nie
zakisi się właściwie i zacznie się psuć. Spleśniała kiszonka z kukurydzy jest niechętnie
pobierana przez krowy, wpływa negatywnie na wskaźniki rozrodu krów i ich wydajności
mleczne. Straty może ograniczyć precyzyjne przykrycie pryzmy folią i dokładne jej
obciążenie.
Bardziej zaawansowaną metodą konserwacji kukurydzy z przeznaczeniem na kiszonkę są
betonowe silosy przejazdowe. Ściany oporowe silosu zabezpieczają surowiec przed
„rozjeżdżaniem” się na boki w czasie ubijania, co umożliwia dokładne zagęszczenie
zakiszanego materiału. To znacząco redukuje straty. Łatwiejsze jest również okrycie folią
zakiszanej masy, gdyż ogranicza się ono jedynie do górnej powierzchni, a folię łatwo jest
obciążyć i zabezpieczyć przed uszkodzeniami. Główną wadą tej metody jest koszt budowy
silosu.
Za najbardziej skuteczną metodę konserwacji i magazynowania kiszonki z kukurydzy
uznawane są rękawy kiszonkarskie. W tym przypadku specjalna maszyna wypełnia foliowy
rękaw materiałem pozyskanym z pola. Rękaw odcina dostęp powietrza, a sieczka z kukurydzy
układana jest w nim dokładnie i równomiernie. Takie warunki zapewniają szybkie obniżenie
pH i konserwacje paszy bez utraty jej wartości pokarmowej. Ogólnie spośród wszystkich
metod zakiszania, konserwacja w rękawie charakteryzuje się najniższym poziomem strat.
Plusem tej metody jest również mała powierzchnia wybierania, co gwarantuje utrzymanie
stabilnych warunków nawet podczas upałów. Decydując się na zakiszanie kukurydzy w
rękawach należy przygotować utwardzoną, równą powierzchnie. Najlepiej zlokalizowaną
niedaleko obory, by ułatwić późniejsze prace związane z organizacją żywienia zwierząt.
Rolnicy decydujący się na pakowanie zielonki z kukurydzy do rękawa kiszonkarskiego w
większości przypadków bazują na firmach świadczących tego typu usługi. Pewnym
wyzwaniem logistycznym jest „zgranie” w tym samym czasie sieczkarni, transportu materiału
z pola i maszyny pakującej sieczkę do rękawa. Wiąże się to również z wysokimi kosztami.
Podobnie, jak sam zakup rękawa. Wysokie nakłady na ten sposób przygotowania kiszonki są
w dużej mierze rekompensowane poprzez ograniczenie strat i zapewnienie stabilności paszy
podczas jej wybierania.
Decyzja o tym jaką metodę przygotowania kiszonki z kukurydzy wybierze rolnik,
uzależniona jest od specyfiki gospodarstwa i dostępności środków oraz jego zasobów.
Niezmiennie istotna pozostaje technologia przygotowania kiszonki z kukurydzy, zanim
zostanie zdeponowana w pryzmie, silosie lub rękawie. Termin zbioru, stopnień rozdrobnienia,
wysokość cięcia są kluczowe dla jakości przygotowanej paszy. Podobnie jak sam wybór
odpowiedniej odmiany, jak na przykład DKC3418. Wyróżnia się ona podwyższoną
strawnością włókna i bardzo wysoką zawartością skrobi. Ponadto cechuje ją silny efekt Stay-
Green, dzięki któremu pozostaje długo zielona na polu. Wydłuża to okno zbiorcze kukurydzy,
a pozyskany z niej materiał jest soczysty i plastyczny. Ma to ogromny wpływ na ubijanie
zielonki i stworzenie warunków beztlenowych, niezbędnych do właściwej konserwacji paszy i
utrzymanie jej stabilności przez cały okres skarmiania.
Wojciech Pieczewski