Fakt ten zainspirował Baskijski Instytut Badań i Rozwoju Rolnictwa – Neiker-Tecnalia – do zaprojektowania serii projektów badawczych mających ocenić alternatywne praktyki rolnicze, w aspekcie ich zdolności łączenia produktywności upraw z zachowaniem kondycji gleby.

Z badań wyciągnięto wnioski o dużym znaczeniu dla sektora rolniczego i chowu zwierząt. Neiker-Tacnalia wykazała, że na ekstensywnych pastwiskach górskich wapień mielony i popiół drzewny są realną alternatywą dla wapna palonego jako nawozu wapnującego. Przy średnich dawkach oba produkty nieznacznie korygują kwasowość gleb i jednocześnie powodują zrównoważony wzrost krótkoterminowej aktywności biologicznej, jak również wzrost produktywności i zasobności pastwiska w składniki pokarmowe. Poza tym nie zaobserwowano żadnych znaczących zmian w składzie florystycznym pastwisk w rok po zastosowaniu tych nawozów wapnujących.

W przypadku intensywnych płodozmianów na nizinach zaobserwowano, że wykorzystanie gnojowicy krowiej jako nawozu organicznego, stosowanie siewu bezpośredniego w nieuprawiony grunt oraz włączenie ozimych roślin motylkowych do rotacji zmniejsza koszty produkcji odpowiednio w porównaniu ze stosowaniem nawozów mineralnych, konwencjonalną uprawą gleby i rotacją z udziałem samych roślin zbożowych. W konsekwencji wzrasta plon ekonomiczny gospodarstw. Ponadto stosowanie świeżej gnojowicy krowiej, zwłaszcza w połączeniu z siewem bezpośrednim, sprzyja wzrostowi aktywności i różnorodności funkcjonalnej glebowych zbiorowisk mikrobiologicznych, jak również obecności dżdżownic. Niemniej, brak uprawy może spowodować eskalację problemów związanych ze zbiciem gleb o delikatnej strukturze od drugiego roku intensywnej rotacji.

Neiker-Tecnalia przeprowadziła też próby na poziomie mikrobiologicznym w uprawie roślin paszowych, które wykazały, że stosowanie herbicydów, których substancją aktywną jest glifosat, w średnich dawkach, może oddziaływać na organizmy glebowe i w szczególności na różnorodność funkcjonalną zbiorowisk mikrobiologicznych ryzosfery – warstw gleby znajdujących się w najbliższym otoczeniu korzeni roślin. Bardziej wrażliwa na działanie glifosatu jest różnorodność funkcjonalno-kataboliczna bakterii aniżeli różnorodność strukturalno-genetyczna mikroorganizmów.

Z badania przeprowadzonego w Baskijskim Instytucie Badań i Rozwoju Rolnictwa wyciągnięto wniosek, że zawartość biomasy, azotu podatnego na mineralizację, aktywność i różnorodność funkcjonalna zbiorowisk mikrobiologicznych gleby, jak również obecność dżdżownic, wykazują szybką i gwałtowną reakcję na zmiany wywoływane przez praktyki rolnicze w glebie. Dlatego właśnie stanowią one wartościowe narzędzia przy ocenie alternatywnych praktyk rolniczych, w ramach nieuniknionego marszu w kierunku rolnictwa bardziej wrażliwego na problemy środowiskowe i takiego, które łączy produktywność upraw z ochroną kondycji i jakości gleby w dłuższej perspektywie czasu.

 

Basque Research, „Alternative Agricultural Practices Combine Productivity And Soil Health”, ScienceDaily
Opracowanie: Wanda Cegiełkowska