Założeniem jest sprzedaż mąki razowej z pełnego przemiału, zamiast zboża.
Przerabiane zboża to głównie orkisz, poza tym żyto i pszenica.
Linię technologiczną, ze względu na ułatwienie formalizacji działalności przetwórczej, można podzielić na dwie odrębne części. Pierwszą z nich stanowią urządzenia służące do czyszczenia i przygotowania ziarna do przemiału. Część ta stanowi wyposażenie gospodarstwa rolnego i nie podlega ocenie stosownych służb. Drugą i najważniejszą częścią jest przetwórnia – młyn.
Przykładowa linia technologiczna zainstalowana została w Pokazowym Gospodarstwie Ekologicznym w Chwałowicach, należącym do CDR O/Radom.
Podstawowym urządzeniem w procesie przygotowania ziarna do przemiału jest „bukownik”. Służył on kiedyś do pozyskiwania nasion koniczyny. Obecnie, po wymianie sit na grubsze, doskonale radzi sobie z obłuszczaniem ziaren orkiszu. Nasiona orkiszu są oplewione, co uniemożliwia poddanie ich bezpośrednio przemiałowi.

 Obłuszczone nasiona orkiszu, tak jak i nasiona pozostałych gatunków zbóż przekazywane są do czyszczalni „Petkus”. Tutaj materiał do przemiału pozbawiany jest zanieczyszczeń organicznych – plewy, słoma, nasiona chwastów, itp., mineralnych – np. piasek, kamyki, oraz zanieczyszczeń metalicznych. W celu wychwycenia części metalicznych, zagrażających elementom roboczym mlewnika, zamontowany został silny magnes neodymowy. Umiejscowiony został nad wysypem oczyszczonego materiału z czyszczalni.

 W związku z wykorzystywaniem do przemiału mlewnika żarnowego, nie ma potrzeby inwestowania w urządzenia do nawilżania ziarna przed przemiałem, jak to ma miejsce w przypadku mlewników walcowych. Założenie produkcji mąki „razowej z pełnego przemiału” pozwala również zrezygnować z maszyn do usuwania okryw owocowo nasiennych i pozostałych elementów przylegających do bielma, jak np. „maszyna szorująca”.

Tak przygotowany materiał może zostać poddany przemiałowi. W tym konkretnym przykładzie zastosowano mlewnik żarnowy.

Wybór podyktowany był jakością użytych materiałów do wykonania części roboczych. W mlewniku zastosowano żarna  bazaltowe z domieszką korundu. W ten sposób wykonane żarna są na tyle twarde, że nie ma obawy o pozostałości ich startych części w mlewie, jak to ma miejsce przy stosowaniu kamieni np. z „piaskowca”. Mlewnik ma wydajność około 80 kg drobnej mąki na godzinę. Koszt jego wyniósł około 30 tyś zł.
Konstrukcja mlewnika jest dość prosta. Lej zasypowy, który służy do uzupełniania materiału przemiałowego, również służy do regulacji grubości przemiału. Dzięki temu, że lej zespolony jest z „górnym” kamieniem, który to osadzony jest przy pomocy połączenia gwintowego – może być dokręcany (drobniejszy przemiał) lub odkręcany (przemiał grubszy).

„Dolny” kamień osadzony jest na osi silnika napędowego, dzięki czemu obraca się przecierając materiał znajdujący się pomiędzy kamieniami. Ziarno dostaje się pomiędzy kamienie otworem w centralnej części „górnego” kamienia, a jego ilość regulowana jest zaworem śrubowym. Wyprofilowanie kamieni i dodatkowo łopatki znajdujące się na obwodzie dolnego – ruchomego kamienia, wytwarzają dość duże ciśnienie powietrza, które zasysane jest z zewnątrz i powoduje wypychanie mlewa do wysypu. Rozwiązanie to pozwala, z jednej strony na płynne pozbywanie się z przestrzeni roboczej przetartego materiału, a z drugiej strony skutecznie chłodzi kamienie. Przetarty materiał wypychany jest pod ciśnieniem do „króćca zsypowego”, który w oryginalnej instalacji zabezpieczony jest w dolnej strony specjalnym gęstym workiem na mąkę, a w górnej części rękawem z nieco rzadszej tkaniny, służącym do odfiltrowania powietrza wydostającego się z mlewnika.
Po tym zabiegu otrzymany produkt może być już zbywany jako mąka razowa z pełnego przemiału.
W celu podniesienia jakości, a co za tym idzie również i wartości produkowanej mąki, młyn wyposażony został w separator – odsiewacz płaski. Pozwala on na odsianie otrąb od mąki, czyli zmniejszenie ilości popiołu w produkowanej mące.

 

Górna część separatora zamocowana jest na mimośrodzie, dzięki czemu uzyskuje ruch posuwisto-zwrotny, co pozwala skutecznie przesiewać podany materiał. Dla bezpieczeństwa produktu żywnościowego, tuż pod zasypem mlewa, separator również ma zainstalowany magnes, służący wychwytywaniu cząstek metalicznych, co zabezpiecza produkty przed tego typu zanieczyszczeniami. Zastosowanie w separatorze trzech sit pozwala na uzyskanie czterech frakcji. Stosowane sita (tzw. piaskowe) mają dość drobne oczka i wykonane są ze specjalnego materiału, umożliwiającego odsiew bardzo drobnych cząstek. Odpowiednio dobrane sita pozwalają na uzyskanie w kolejności grubych otrąb, drobnych otrąb, grubej mąki i drobnej – najjaśniejszej mąki. Koszt tego urządzenia wyniósł około 50 tyś zł.
Uzupełnieniem tej prostej i krótkiej linii jest system podawania i dozowania mlewa do separatora. Można tu wykorzystać najprostszy transporter ślimakowy czy łopatkowy. W tym jednak konkretnym przypadku zastosowany został transport pneumatyczny. W skład jego wchodzi dmuchawa, wytwarzająca podciśnienie, rurociągi, którymi odbywa się transport mlewa z mlewnika do separatora z podajnikiem celkowym, odpowiadającym za równomierne obciążanie separatora mlewem. Podajnik celkowy został zainstalowany pod filtrocyklonem, w którym transportowane mlewo wytraca prędkość i spada do podajnika grawitacyjnie. Ponadto system posiada przewody odsysające pyły z nad wysypów mąki w separatorze. Ważnym elementem układu jest filtr w postaci worków z gęstej i grubej tkaniny, które filtrują wypychane do wnętrza pomieszczenia powietrze z obiegu. Pod workami filtracyjnymi zamocowane są zbiorniki z folii, w których gromadzą się odessane przez system zanieczyszczenia.

Urządzenie to powoduje likwidację potencjalnego zapylenia pomieszczeń produkcyjnych, tak charakterystycznych dla produkcji młynarskiej. Zakup i instalacja tego systemu to wydatek kolejnych 50 tys. zł.

źródło: www.cpsz.cdr.gov.pl