Owce podhalańskie dziedzictwem kulturowym Kolejny program odbudowy gospodarki pasterskiej
Zanik wypasu owiec na polanach wysokogórskich to efekt spadku zapotrzebowania na produkty owcze – wełnę, skóry czy mięso. By nastąpiła aktywizacja gospodarcza Beskidów, konieczne było opracowanie strategicznego programu wsparcia, który wpłynąłby na podtrzymanie, a nawet rozwój gospodarki pasterskiej na terenach do niedawna prawie całkiem pozbawionych widoku wypasających się owiec. Jest nim właśnie „Program aktywizacji gospodarczej oraz zachowania dziedzictwa kulturowego Beskidów i Jury Krakowsko – Częstochowskiej — Owca plus. Program został opracowany w 2007 roku w ramach Strategii Rozwoju Województwa Śląskiego i zainicjowany przez Samorząd tego województwa, który zaangażował w jego wprowadzenie własne środki finansowe. Po dwuletnim okresie pilotażowym (2008 – 2009), aktualnie realizowany jest pięcioletni program wojewódzki (2010 – 2014) przyjęty w marcu 2010 r. uchwałą Zarządu Województwa Śląskiego.
Program, swoimi działaniami w Beskidzie Śląskim i Żywieckim, wpisuje się w postanowienia Konwencji Karpackiej, która jest ramowym dokumentem dotyczącym współpracy w zakresie ochrony i zrównoważonego rozwoju Karpat. To instrument innowacyjny, zapewniający międzynarodową ochronę unikatowego środowiska naturalnego oraz dziedzictwa narodowego, znajdującego się w Karpatach. Konwencja przyczynia się do podnoszenia jakości życia mieszkańców regionu, wzmocnienia lokalnej gospodarki i zwiększenia aktywności społeczności lokalnych. Wartości, na których opiera się strategia Programu „Owca plus” znacznie przekraczają granice objętych nim obszarów. Żywotność tradycyjnego pasterstwa w Beskidach gwarantuje zachowanie ważnej części naszego narodowego dziedzictwa, w które niewątpliwie wpisuje się oryginalna, niezwykle barwna kultura Górali Beskidzkich.
Pierwszy otwarty konkurs ofert, z budżetem w wysokości 550 tys. zł, ma na celu ochronę czynną bioróżnorodności i krajobrazu poprzez prowadzenie wypasu owiec na wybranych zespołach hal i polan górskich Beskidów oraz wypasu owiec i kóz na murawach Jury Krakowsko-Częstochowskiej. Wymagane jest, by zwierzęta były zarejestrowane w Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.
W roku 2013 na obszarze Beskidów programem objęto cenny krajobrazowo i przyrodniczo obszar o łącznej powierzchni 560,5 ha. Z kolei w Jurze Krakowsko-Częstochowskiej chronionych będzie 68,4 ha.
Celem drugiego otwartego konkursu ofert jest wsparcie działań promujących Program „Owca Plus”. Zadanie obejmuje organizację imprez o charakterze lokalnym i regionalnym, podczas których promowane będą m.in. tradycje i zwyczaje związane z pasterstwem i kulturą regionów Beskidów i Jury Krakowsko-Częstochowskiej, produkty pochodzenia owczego i koziego, fotografie, rękodzieła, malarstwo, rysunek, folklor, muzyka. Na wsparcie mogą liczyć również projekty mające na celu wydanie m.in. informatorów, broszur lub folderów związanych z kulturą regionów Beskidów i Jury Krakowsko-Częstochowskiej, tradycyjnym pasterstwem i chronioną przyrodą.
O wsparcie finansowe z budżetu Województwa Śląskiego w ramach „Owcy Plus” mogą starać się organizacje pozarządowe, których cele statutowe są zgodne z regulaminem konkursów oraz spółdzielnie rolnicze zrzeszające hodowców owiec i kóz. Oferty można składać do 15 marca 2013 r.
