Ochrona ziemniaka

Zwalczanie chwastów: Niekorzystny wpływ chwastów na plantacjach ziemniaka ujawnia się na początku okresu wegetacji oraz po zwarciu międzyrzędzi i pod koniec sezonu wegetacyjnego. Chwasty stanowiące zachwaszczenie pierwotne konkurują z ziemniakami głównie o składniki pokarmowe, wodę i światło. Natomiast pod koniec okresu wegetacyjnego utrudniają zbiór, przyczyniają się do zwiększenia uszkodzeń mechanicznych bulw i stwarzają problemy z eksploatacją maszyn zbierających. Zachwaszczenie stwarza także dobre warunki dla rozwoju chorób grzybowych. Końcowym efektem konkurencyjnego oddziaływania chwastów jest zmniejszony plon bulw i gorsza ich jakość, a pośrednim problemy z przechowywaniem ziemniaków i wynikające z tego straty.

Mechaniczne niszczenie chwastów zabezpiecza  plantację tylko w początkowym okresie sezonu wegetacyjnego, nie hamując swobodnego rozwoju chwastów w późniejszym okresie.

W ofercie handlowej różnych firm szczególną pozycję zajmują między innymi takie herbicydy jak „Racer 250 CS”, „Command 480 EC”, „Afalon 50WP”, „Fusilade Forte 150” „Sencor 70 WG”, „Plateen 41,5 WG” i inne zgodnie zaleceniami ochrony roślin.

Najważniejsze choroby:

Zaraza ziemniaka (grzyb – Phytophthora infestans)

Objawy – liście: na ich powierzchni widoczne są  początkowo żółtawe plamy, które z czasem brunatnieją. Po dolnej stronie, przy dużej wilgotności, na granicy tkanki zdrowej i chorej widoczny jest delikatny biały nalot grzyba. Z czasem zlewające się w plamy mogą doprowadzić do zamierania całych liści, następnie łodyg a w końcu całych roślin. Łodygi stają się kruche, szybko zasychają. Na powierzchni bulw występują szaro-sine, lekko wklęsłe plamy. W miąższu bulw widoczne rdzawe nacieki. Miąższ suchy i twardy, z czasem może pojawić się zgnilizna.

Źródłem infekcji mogą być zainfekowane bulwy znajdujące się w kopcach, na stertach odpadowych,  samosiewy ziemniaka, prawdopodobnie oospory.

Warunki sprzyjające rozwojowi to temperatura 12 – 18 0 C, wysoka wilgotność, uprawa odmian o dużej wrażliwości na w/w grzyba.

Zwalczanie: Najczęściej zaleca się  wykonanie kilku zabiegów. Bardzo ważną decyzją jest termin pierwszego zabiegu. Zwykle wykonuje się go zgodnie z sygnalizacją lub na odmianach wczesnych w okresie zawierania się roślin w rządach, a na odmianach późnych po wystąpieniu pierwszych objawów na odmianach wczesnych. Skuteczna ochrona, oprócz właściwego terminu, wymaga również doboru odpowiednich fungicydów dostosowanych do fazy rozwojowej ziemniaka. Z punktu widzenia ochrony przed zarazą w rozwoju tej rośliny można wyróżnić trzy podstawowe fazy: faza I – od wschodów do zwarcia się naci w międzyrzędziach. W tym okresie należy stosować fungicydy charakteryzujące się właściwościami profilaktycznymi ale także aktywnością leczniczą. Szczególnie do tego celu nadają się preparaty  o działaniu systemicznym. Faza II – wykształcone części nadziemne (tuberyzacja), do zabiegów w tym okresie zaleca się preparaty o działaniu wgłębnym mające działanie profilaktyczne i dodatkowo mogą wnikać na kilka warstw komórek w głąb rośliny.

Faza III – wzrost i dojrzewanie bulw. Szczególnej ochronie w tym okresie powinny podlegać bulwy, zwłaszcza przeznaczone na długotrwałe przechowywanie.

Alternarioza, sucha plamistość liści ziemniaka(grzyb Alternaria solani lub A. alternata)

Objawy – liście: przeważnie w drugiej i trzeciej dekadzie czerwca oraz na początku lipca na dolnych starszych liściach pojawiają się okrągłe nekrotyczne, brunatne plamy z koncentrycznym strefowaniem przypominającym swoim wyglądem słoje drewna lub tarczę strzelniczą. Wielkość i ilość plam zależy od odmiany.  Dookoła plamy po wierzchniej stronie liścia występuje charakterystyczna żółtawa obwódka. Na niektórych odmianach alternarioza może pojawić się w końcowym okresie wegetacji. Istnieje znaczna różnica w stopniu odporności odmian na tę chorobę. Na powierzchni bulw widoczne są suche, szarobrunatne lekko wgłębione plamy. Źródłem infekcji  mogą być zainfekowane bulwy lub resztki łodyg, liści pozostające na polu po zbiorze ziemniaków.

Warunki sprzyjające rozwojowi to wysoka temperatura, susza przerywana krótkimi opadami, uprawa na glebach lekkich, warunki stresowe występujące w okresie wegetacji.

Zwalczanie – Zabiegi pielęgnacyjne polegają na sadzeniu zdrowych sadzeniaków oraz niszczeniu resztek pożniwnych. W przypadku ochrony chemicznej zabieg należy wykonać w momencie pojawienia się pierwszych objawów choroby na dolnych liściach, najczęściej w okresie intensywnego wzrostu pędów i liści. Do tego celu najbardziej nadają się środki kontaktowe np. Bravo 500 S.C.

Rizoktonioza ziemniaka (grzyb Rizoktonia solani)

Objawy – grzyb wyrządza największe szkody w okresie wschodów, atakując kiełki a później stolony i zawiązki bulw. Choroba ta w fazie wschodów ziemniaków powoduje opóźnienie i nierównomierność oraz niedorozwój roślin w okresie dalszej wegetacji  próchnienie podstawy łodyg.

Źródłem infekcji są porażone bulwy i gleba, w której zimują skleroty.

Zwalczanie – unikanie uprawy ziemniaków na tym samym polu. Najlepiej, aby przerwa w uprawie wynosiła, co najmniej 4 lata. Sadzenie zdrowych, podkiełkowanych lub pobudzonych sadzeniaków. Unikanie sadzenia do zimnej gleby. Chemiczne zaprawiane bulw.

Parch srebrzysty (grzyb Helminthosporium solani)

Objawy – Szare lub srebrzyste plamy na bulwach. Skórka rozwarstwia się. Przy wysokiej wilgotności na bulwach widoczny jest czarny nalot. Bulwy wysychają w czasie przechowywania. Sadzenie silnie porażonych bulw powoduje ograniczenie wschodów. Źródłem infekcji są zainfekowane bulwy.

Warunki sprzyjające rozwojowi to temperatura w czasie przechowywania powyżej 30C. Wysoka wilgotność.

Zwalczanie – Nie uprawiać ziemniaków na tym samym polu częściej niż 3 – 4 lata. Zbiór bulw należy wykonywać przy bezdeszczowej pogodzie. W czasie składowania do przechowalni bulwy przesuszyć, a następnie zaprawiać chemicznie.

Ochrona przed szkodnikami

Zmiany klimatu, jakie zachodzą w naszym kraju, zwłaszcza jego ocieplenie, wpływają na zmiany w występowaniu szkodników w uprawie ziemniaka. Wśród szkodników szczególnego znaczenia nabierają ostatnio gatunki ciepłolubne, w tym rolnice i stonka ziemniaczana

Ostatnim krokiem w ochronie ziemniaka jest zabieg niszczenia naci przed zbiorem. Poza samym ułatwieniem zbioru zabieg desykacji przyniesie nam wiele korzyści.

Oto niektóre z nich:

• uzyskanie odpowiedniej wielkości, kształtu i zawartości cukrów redukujących w bulwach,

• zapobieganie uszkodzeniom mechanicznym. Desykcja naci przyczyni się do budowy grubszej skórki bulw.

Zdrowa skórka zabezpiecza również bulwy przed infekcją patogenów wywołujących choroby przechowalnicze ziemniaka np. sucha zgnilizna bulw.

• zahamowanie rozwoju zarazy ziemniaka i chorób wirusowych

• ułatwienie zbioru. Zniszczenie naci oraz chwastów stanowiących zachwaszczenie wtórne ułatwia zbiór ziemniaków oraz zmniejsza koszty zbioru

Źródło: www.kpodr.pl