Lepsze dopasowanie systemu gospodarki odpadami do potrzeb mieszkańców

Gminy do końca 2012 r. miały obowiązek ustalenia stawek opłat na cztery różne sposoby: od liczby mieszkańców, powierzchni nieruchomości, ilości zużytej wody lub za gospodarstwo domowe (stawka ryczałtowa). Teraz możliwy jest wybór różnych metod dla poszczególnych części obszaru gmin (np. części wyposażonej w wodociągi – według zużycia wody, natomiast co do pozostałego obszaru – według innej metody). Aby wprowadzić zmiany rada gminy powinna przyjąć nową uchwałę w sprawie metody ustalenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi oraz stawki opłaty.

Nowelizacja ustawy zakłada też możliwość różnicowania przez gminy opłat za odpady komunalne, przez wprowadzenie ulg albo dopłat dla właścicieli nieruchomości, którzy będą spełniać określone kryteria dochodowe. Dużym ułatwieniem jest również wprowadzenie możliwości poboru opłaty w drodze inkasa, a także składanie deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi w formie elektronicznej.

Dodatkowo gmina może przejąć obowiązek wyposażenia nieruchomości w pojemniki oraz worki do zbierania odpadów komunalnych, utrzymywania ich w odpowiednim stanie i pokrycia tych kosztów z opłat pobranych od właścicieli nieruchomości.

Ustawa z 25 stycznia 2013 r. o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach

1. Dlaczego zmieniono ustawę?
Zmiany w systemie gospodarowania odpadami komunalnymi mają sprawić, że nikomu nie będzie opłacało się wyrzucać śmieci na dzikie wysypiska, bo wszyscy mieszkańcy będą objęci systemem zbierania odpadów. Celem zmian jest również zwiększenie poziomu recyklingu i odzysku odpadów zebranych selektywnie, a także zmniejszenie masy odpadów ulegających biodegradacji kierowanych do składowania. Śmieci to cenny surowiec i należy je ponownie wykorzystywać.

Gmina, wymagając od nas właściwego postępowania ze śmieciami, jednocześnie zapewni nam do niego warunki, np. tworząc miejsca, w których będzie można pozbyć się nietypowych odpadów.

2. Co należy zrobić w przypadku już podpisanej umowy z firmą odbierającą odpady?
Od lipca 2013 r. usługę odbioru od właścicieli nieruchomości w zamian za opłatę zapewnia gmina. Właściciele nieruchomości do tego czasu powinni podjąć decyzję czy wypowiedzą umowę na odbieranie odpadów komunalnych zawartą indywidualnie. Opłata przekazywana gminie w zamian za świadczenie usługi odebrania i zagospodarowania odpadów będzie obowiązkowa.

3. Kto w myśl ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminie składa deklarację o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami jeżeli nieruchomość należy do gminy?
To proste. Zgodnie z ustawą o utrzymaniu czystości i porządku w gminach właściciel nieruchomości jest zobowiązany złożyć do wójta, burmistrza lub prezydenta miasta deklarację o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi w terminie 14 dni od dnia zamieszkania na danej nieruchomości pierwszego mieszkańca lub powstania na danej nieruchomości odpadów komunalnych.

4. Jakie będą konsekwencje nie złożenia deklaracji o wysokości opłaty za odbiór odpadów?
W przypadku nie złożenia deklaracji prezydent, burmistrz lub wójt określi w drodze decyzji wysokość opłaty, biorąc pod uwagę szacunki, w tym średnią ilość odpadów powstających na nieruchomościach o podobnym charakterze.

5. Kto będzie sprawować nadzór nad prawidłowym postępowaniem z odebranymi od nas śmieciami przez zbierającą je firmę?
Nadzór nad prawidłowym zagospodarowaniem przez odbierającego odpadów będzie sprawować gmina.

6. Czy gmina zakupi pojemniki na odpady?
Mieszkaniec ma obowiązek wyposażyć nieruchomość w pojemniki służące do zbierania odpadów komunalnych oraz utrzymywania ich w odpowiednim stanie sanitarnym, porządkowym i technicznym. Gmina nie może zatem, zgodnie z przepisami, przejąć tego zadania jako elementu organizacji odbierania odpadów od właścicieli nieruchomości i pokrywać jego kosztów z pobieranej opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Gmina może ułatwić właścicielom nieruchomości realizację tego obowiązku, proponując jako dodatkową usługę, za dodatkową opłatą, wyposażenie w pojemniki. Gmina może realizować tę usługę za pośrednictwem przedsiębiorcy wyłonionego w przetargu, ale jemu również za takie dodatkowe świadczenie należy się dodatkowe wynagrodzenie.

7. Gmina zdecydowała, że opłatę za odbiór odpadów będzie naliczać za osobę. Jak obliczyć stawkę w taki  sposób, aby była najbardziej wiarygodna i miarodajna?
Zgodnie ze znowelizowaną ustawą rada gminy, określając stawki opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, bierze pod uwagę:

  • liczbę mieszkańców zamieszkujących daną gminę,
  • ilość wytwarzanych na terenie gminy odpadów komunalnych (dane statystyczne z GUS lub z krajowego planu gospodarki odpadami),
  • koszty funkcjonowania systemu gospodarowania odpadami komunalnymi,
  • przypadki, w których właściciele nieruchomości wytwarzają odpady nieregularnie.

Ponadto, rada gminy ustala niższą stawkę opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, jeżeli są zbierane w sposób selektywny, to znaczy, jeżeli zbiera od mieszkańców odpady już posegregowane. Osoby segregujące za wywóz śmieci zapłacą mniej!

8. Co oznacza hasło – niższa stawka opłaty dla segregujących odpady?
To nie hasło. Osoby segregujące odpady będą płacić mniej od tych, które ich nie segregują. Ustawa nakazuje gminom, żeby naliczały opłaty za wywóz śmieci zgodnie z tą zasadą.
Gmina powinna ustalić stawki opłat na takim poziomie, aby były one zachęcające do selektywnego zbierania odpadów (tj. segregacja śmieci).
Nie będzie można jedynie zadeklarować sortowania, a wyrzucać wszystkich śmieci na raz – firma odbierająca odpady ma obowiązek powiadomić gminę o przypadku niedopełnienia przez właściciela nieruchomości obowiązku selektywnego zbierania odpadów i potraktować je jako zmieszane odpady komunalne.

9. Czy stawka opłaty za wywóz odpadów komunalnych może zostać zmieniona w trakcie roku?
Tak, w przypadku gdy gmina stwierdzi, że nieprawidłowo oszacowała koszty systemu. Wtedy musi podjąć uchwałę o zmianie stawki opłaty. 

10. Do którego pojemnika powinnam wrzucić opakowanie (kartonik) po mleku?
Do żółtego pojemnika na odpady z tworzyw sztucznych. Pudełko na mleko to opakowanie wielomateriałowe. Ze względu na swoją zawartość nie może być wrzucone do pojemnika na papier, bo zamoczyłoby zebraną w tym pojemniku makulaturę.

11. Gdzie mam wyrzucić stary telewizor czy lodówkę?
Każda gmina wskaże mieszkańcom miejsca odbioru niepotrzebnego sprzętu RTV i AGD. Nowe przepisy zobowiązują gminę do zorganizowania punktów zbiórki elektrośmieci, czy innych problemowych odpadów. Będzie możliwość legalnego pozbycia się odpadów, z którymi teraz nie wiadomo co zrobić (baterie, przeterminowane leki, oleje odpadowe itp.). Gmina powinna udostępnić na stronie internetowej m.in. informacje o punktach selektywnego zbierania odpadów komunalnych.

12. Kto po 1 lipca 2013 r. będzie odbierał moje śmieci?
Firma, z którą gmina zawrze umowę na odbieranie odpadów komunalnych. Gmina ma obowiązek wybrania firmy odbierającej odpady komunalne od właścicieli nieruchomości wyłącznie w drodze przetargu. Powierzenie tego zadania własnej jednostce organizacyjnej, np. gminnej spółce, jest możliwe tylko w sytuacji, gdy zostanie przekształcona w spółkę prawa handlowego, stanie do przetargu i w drodze przetargu wygra z innymi podmiotami. Jest tak dlatego, żeby firmy konkurujące o zlecenie, oferowały możliwie najlepsze ceny za swoje usługi.

13. Co powinienem zrobić przed 1 lipca?
Przekaż do urzędu gminy deklarację o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi.Dostarczy Ci ją gmina, wraz ze wszelkimi niezbędnymi informacjami. Zdecydujesz w niej, czy będziesz segregował śmieci, czy nie. Od tego będzie zależała wysokość Twojej opłaty.W przypadku mieszkańców bloków i osiedli to spółdzielnia, wspólnota lub administrator może złożyć deklarację w ich imieniu. Jeśli mieszkasz w domu jednorodzinnym musisz to zrobić osobiście. Pamiętaj także o konieczności rozwiązania umowy z firmą, która dotychczas odbierała śmieci z Twojej nieruchomości.
Pamiętaj – opłaca się sortować odpady. Zapłacisz mniej za ich wywóz.
Właściciel nieruchomości posiadający aktualnie podpisaną umowę z firmą odbierającą śmieci powinien z odpowiednim wyprzedzeniem wypowiedzieć umowę tak, aby wygasła ona z dniem
30 czerwca 2013 r. Takie osoby do końca czerwca 2013 roku będą zwolnione z konieczności opłacania odbioru śmieci zapewnionego przez gminę. W przypadku rozwiązania albo wygaśnięcia umowy przed upływem 30 czerwca 2013 r., właściciel nieruchomości jest obowiązany poinformować o tym gminę.
Od 1 lipca 2013 r. każdy  mieszkaniec gminy będzie zobowiązany płacić gminie za wywóz śmieci.

14. O czym gmina powinna mnie poinformować?
Na stronach internetowych lub w sposób zwyczajowo przyjęty gmina ma obowiązek przekazać mieszkańcom informacje o:

  • firmie, która będzie odbierała odpady (siedziba i adres firmy albo imię, nazwisko i adres wykonawcy usługi),
  • sposobach zagospodarowania śmieci przez firmę odbierającą odpady
  • ilości śmieci, które trafiły do recyklingu i odzysku, a także o tym, ile odpadów trafiło na wysypisko
  • punktach zbiórki nietypowych śmieci, jak stare meble, przeterminowane leki, zużyty sprzęt RTV i AGD czy wyczerpane baterie. Informacja powinna zawierać:
    • nazwę firmy, oznaczenie siedziby i adres albo imię, nazwisko i adres zbierającego  nietypowe odpady,
    • adresy punktów zbiórki.

15. Skąd mam wiedzieć, jakie zasady wywozu śmieci obowiązują w mojej gminie?
Zasady dotyczące wywozu odbioru śmieci znajdują się w regulaminie utrzymania czystości i porządku na terenie gminy przyjętym przez radę gminy. Powinny być w nim informacje o:

  • prowadzeniu punktów zbiórki następujących odpadów: przeterminowanych leków i chemikaliów, wyczerpanych baterii i akumulatorów, zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego, mebli i innych odpadów wielkogabarytowych, odpadów budowlanych i rozbiórkowych oraz zużytych opon, a także odpadów zielonych,
  • rodzaju i minimalnej pojemności pojemników przeznaczonych do zbierania odpadów na terenie nieruchomości oraz na drogach publicznych, warunków rozmieszczania tych pojemników i ich utrzymania w odpowiednim stanie,
  • częstotliwości i sposobie pozbywania się odpadów i nieczystości ciekłych z terenu nieruchomości oraz z terenów przeznaczonych do użytku publicznego.

Ponadto, gmina ma obowiązek informować i edukować mieszkańców na temat właściwego postępowania ze śmieciami, a zwłaszcza o ich segregacji.

źródło:mos.gov.pl; naszesmieci.mos.gov.pl