Eksperci przewidują, że jeśli trend galopującej urbanizacji Chin utrzyma się i jeśli kraj ten będzie importował jedynie 5% swojego zapotrzebowania na ziarno, jego światowy eksport mógłby zostać wchłonięty w całości. Efekt domina w obszarze zaopatrzenia żywnościowego – oraz cen produktów spożywczych – w krajach rozwijających się mógłby być ogromny.

Naukowcy zajmujący się tematyką zrównoważonego rozwoju przeprowadzili badania dotyczące podatności chińskich gruntów uprawnych na zjawisko suszy na przestrzeni ostatnich 40 lat, które unaoczniły rosnąca niestabilność zaopatrzenia w ziarno. Prawdopodobną przyczyną tego stanu rzeczy jest postęp procesu urbanizacji na terenach pierwotnie cennych z rolniczego punktu widzenia.

„Chiny przechodzą głęboką transformację, która ma ogromny wpływ na użytkowanie gruntów,” mówi dr Elisabeth Simelton, asystent naukowy w Sustainability Research Institute na Uniwersytecie Leeds i autor prowadząca badania. „Uprawa zbóż jest zasadniczo przedsięwzięciem nisko dochodowym i coraz częściej jest prowadzona na gruntach niskiej klasy, w wysokim stopniu narażonych na skutki suszy.”

Badanie objęło swoim zakresem trzy główne rośliny zbożowe w Chinach: ryż pszenicę i kukurydzę. Jego celem jest ocena czynników socjo-ekonomicznych oddziałujących na skutki suszy. Porównano obszary rolne z dobrymi, stabilnymi plonami z obszarami, które zostały dotknięte przez ogromne straty plonów w wyniku wystąpienia pomniejszych okresów suszy.

Okazało się, że tradycyjnie bogate obszary przybrzeżne są tak samo wrażliwe na suszę jak obszary z nieatrakcyjną rolniczo topografią na wschodzie kraju.

„Grunty wysokiej klasy są w coraz większym stopniu wykorzystywane pod plony generujące duże zyski, takie jak warzywa i kwiaty. Wpływ tego zjawiska na lokalne i globalne gospodarki jest przedmiotem badań nowo utworzonego Centrum ds. Zmian Klimatu, Gospodarki i Polityki (Centre for Climate Change, Economics and Policy (CCCEP)).

CCCEP jest partnerstwem między Uniwersytetem Leeds i London School of Economics. Główne cele Centrum obejmują opracowanie lepszych modeli zmian klimatycznych oraz poznanie możliwości dostosowania krajów rozwijających się do tychże zmian

Obecnie rząd chiński przyznaje, że Chiny są w 95% samowystarczalne jeżeli chodzi o zaopatrzenie w ziarna zbóż. Jeśli natomiast Chiny miałyby rozpocząć import jedynie 5% swojego zapotrzebowania na ziarno (aby uzupełnić niedobór spowodowany niskimi plonami lub zmianą wykorzystania gruntów na bardziej dochodowe uprawy) – zapotrzebowanie to wessałoby cały światowy eksport zbóż.

Napięcie wokół dostępności zbóż na rynkach międzynarodowych mogłoby wywołać efekt domina. Biedniejsze kraje byłyby szczególnie narażone, jak można było to zaobserwować w czasie kryzysu żywnościowego w latach 2007-2008.

Opublikowane w czasopiśmie Environmental Science and Policy badanie wykorzystało statystyki chińskich prowincji dotyczące zbiorów i opadów oraz jakościowe studia przypadków, dzięki czemu ustalono różnice między obszarami wrażliwymi na suszę i takie, na których susza nie wywołuje dramatycznych efektów.

„Jednym z zadań tego badania jest lepsze poznanie reakcji socjo-ekonomicznych na trudne warunki, by móc dzięki temu udoskonalić modele zmian klimatycznych”, mówi dr Simelton.

„Proces urbanizacji ma też miejsce w Indiach, których populacja utrzyma tendencję wzrostową przynajmniej do roku 2050. Ostatecznie czynnikiem limitującym produkcję ziarna są zasoby gruntów oraz ich jakość.”

Badania są prowadzone w ramach projektu Quantifying and Understanding the Earth System (QUEST) (służącego określaniu ilościowemu i poznawaniu zjawisk zachodzących w skali globalnej) finansowanego przez Radę Badań nad Środowiskiem Naturalnym (Natural Environment Research Council, NERC). Zadaniem QUEST jest przyjrzenie się efektom zmian klimatycznych w skali globalnej przez pryzmat zagadnień z obszarów rybołówstwa, rolnictwa i epidemiologii.

 

University of Leeds, „Industrialization Of China Increases Fragility Of Global Food Supply”, ScienceDaily
Opracowanie: Wanda Cegiełkowska