Autorzy artykułu „Wild Bees (Hymenoptera: Apoidea: Anthophila) of the Michigan Highbush Blueberry Agroecosytem” opisują rezultaty trzyletnich badań na terenie piętnastu plantacji borówki wysokiej na południowym-zachodzie stanu Michigan. Stosując pułapki i obserwacje bezpośrednie, zidentyfikowali 166 gatunków pszczół, z których 112 było aktywnych w czasie kwitnienia plantacji borówki. Wiele z nich odwiedza więcej kwiatów na minutę i zostawia więcej pyłku niż pszczoły miodne (Apis melliffera L.). Większość z nich to potencjalni zapylacze borówki.

„Badania powinny pomóc plantatorom poznać różnorodność gatunków pszczół jakie występują w ich uprawach, co z kolei usprawni i zracjonalizuje podejmowanie decyzji o modyfikacji praktyk rolniczych w celu wsparcia naturalnie występujących populacji tych pszczół”  – mówi dr Julianna Tell ze Stanowego Uniwersytetu Michigan.

W odróżnieniu od pszczoły miodnej, która żyje tworząc kolonie w ulach, większość pszczół obserwowanych przez autorów publikacji to pszczoły żyjące samotnie i gnieżdżące się w otworach w ziemi lub drewnie. Oblatują one plantacje w warunkach pogodowych wykluczających obloty pszczół miodnych.

Podczas gdy pszczoły gnieżdżące się w ziemi mogą być trudne do utrzymania, pszczoły gnieżdżące się w kryjówkach nadziemnych jak np. murarka ogrodowa (Osmia rufa L.) mogą być utrzymywane przez plantatorów, którzy mogą zwiększać ich populacje dostarczając materiałów i miejsc niezbędnych dla ich gniazdowania.

Para murarki ogrodowej Osmia rufa L.
© Wikipedia

„Pędy bambusa czy źdźbła trzcin są dobrymi materiałami, ponieważ zapewniają naturalne zróżnicowanie średnic otworów wlotowych, co zapewnia miejsce dla większego zakresu gatunków” – mówi dr Tell. „Istnieją też dostępne w handlu prefabrykowane odpowiedniki naturalnych gniazd, które mogą być stosowane przez plantatorów, takie jak bloczki piankowe z wydrążonymi otworami lub kartonowe rurki o średnicy odpowiadającej konkretnemu gatunkowi, którym zainteresowany jest plantator. Drążenie otworów o zróżnicowanej średnicy w drewnie to kolejna możliwość.

---

Jeśli plantator jest zainteresowany budowaniem populacji konkretnych gatunków, niezbędne informacje może znaleźć w materiałach zamieszczonych na stronach internetowych.” Średnica otworów zajmowanych przez murarkę ogrodową wynosi 7 mm.

Przykładowe gniazda dla dzikich pszczół.
Obiekt demonstracyjny Uniwersytetu Kassel-Witzenhausen w Niemczech.
© Wanda Cegiełkowska

Specjalistką zapylającą gatunki z rodzaju borówka (Vaccinium) jest pszczolinka Andrena carolina, niestety gniazdująca w ziemi. Dotychczas nie opracowano możliwości zwiększania jej populacji na terenach uprawy borówki wysokiej.

 

Poza borówką wysoką będącą przedmiotem omawianego badania dzikie pszczoły odwiedzają także wiele innych kwitnących gatunków roślin: wiśnie, czereśnie, jabłonie, żurawinę. Sama murarka ogrodowa zapyla ponad 140 gatunków roślin i jest powszechnie stosowana w sadach czereśniowych.

Ponieważ, jak donosi m.in. publikacja zespołu z Michigan, gęstsze i bardziej zróżnicowane pod względem gatunkowym populacje dzikich pszczół utrzymują się na obrzeżach pól, przypuszczalnie ze względu na bliskość miejsc gniazdowania i źródeł alternatywnego pożytku, warto w swoim gospodarstwie zwrócić uwagę na jakość tzw. infrastruktury ekologicznej, w naturalny sposób wspierającej bioróżnorodność agroekosystemu.

 

 

Opracowanie: mgr inż. Wanda Cegiełkowska
Materiały źródłowe:

• Lanham M.D. „Wild Bees Can Be Effective Pollinators”

• Tuell J., Ascher J.S., Isaacs R. „Wild Bees (Hymenoptera: Apoidea: Anthophila) of the Michigan Highbush Blueberry Agroecosytem” Ann. Entomol. Soc. Am. 102(2): 275-287 (2009)

• Teper D. „Murarka ogrodowa w uprawach sadowniczych” Hasło Ogrodnicze 2004/05

• Wikipedia