Rzeczone kości, podobnie jak kości innych zwierząt analizowanych w badaniu, pochodziły ze stanowiska archeologicznego w północno-zachodnim rejonie Chin, najprawdopodobniej wczesnego centrum rolnictwa Azji wschodniej. Analizy chemiczne kości wskazują na dietę bogatą  w proso, zboże którego dzikie psy raczej nie jedzą w dużych ilościach. Stanowiło ono jednak podstawę przetrwania wczesnych społeczeństw rolniczych w północno-zachodnich Chinach. „Jeśli psy konsumowały tak duże ilości prosa, ich ludzcy panowie najprawdopodobniej czynili to samo” – mówi Seth Newsome, współautor badań z Laboratorium Geofizycznego Carnegie Institution, w którym przeprowadzono analizy chemiczne.

Kości pochodziły z odkrywek neolitycznych znanych jako Dadiwan, w zachodniej części Płaskowyżu Lessowego. Pierwsze wykopaliska w tym miejscu prowadzone były przez zespół chiński na przełomie lat 70-tych i 80-tych, a w 2006 roku przez grupę z Uniwersytetu Kalifornijskiego oraz Uniwersytet Lanzhou w Chinach. Miejsce to zamieszkiwane było przez człowieka w dwóch głównych okresach: 7900-7200 lat temu (Faza I) i 6500-4900 lat temu (Faza II). Chociaż skamieniałości roślin prosa pozostały w obu depozytach, nie wskazuje to jednoznacznie na jego udział w lokalnej diecie.

Aby rozstrzygnąć tę zagadkę, naukowcy wykorzystali technikę znaną jako analiza trwałych izotopów. Atomy pierwiastków takich jak węgiel przekształcają się w różne formy (izotopy), które, choć podobne z chemicznego punktu widzenia, różnią się między sobą nieznacznie masą, co pozwala na ich laboratoryjne analizy.

Rośliny z grupy C4, u których pierwszym produktem fotosyntezy jest produkt zawierający cztery atomy węgla, w czasie swego wzrostu wykazują tendencję do gromadzenia cięższych izotopów węgla niż roślinny z grupy C3 (pierwszy produkt fotosyntezy zawiera trzy atomy węgla). Zwierzęta o diecie bogatej w rośliny C4 również gromadzą w swoich kościach cięższe izotopy. Jak się okazuje, proso jest jedną z niewielu roślin typu C4 rosnących w suchym klimacie północno-zachodnich Chin, co sprawia, że analiza izotopów węgla zawartych w kościach jest dobrym wskaźnikiem diety bogatej w ziarno właśnie tej rośliny.

Naukowcy odkryli, że większość kości psów z depozytów Fazy I zawierała izotopowe oznaki diety bogatej w proso. Sugeruje to, iż psy były już udomowione i karmione przez ludzi zbierających to zboże. Kości świń z tego miejsca opowiadają trochę inną historię. W depozycie z Fazy I nie wskazują na dietę bogatą w proso, świnie były więc najprawdopodobniej dzikie i padały ofiarą myśliwych, by być potem zjadane przez ludzi. Ale już kości świń z Fazy II posiadają udział cięższych izotopów pozwalający na przypuszczenie, iż w ich pokarmie proso stanowiło istotny składnik – najprawdopodobniej zostały do tego czasu udomowione.

„Nasze rezultaty uzupełniają obraz rozwoju rolnictwa w tej części świata” – mówi Newsome. „Spekulowano, że rolnictwo rozprzestrzeniało się w kierunku północnym z południowych terenów uprawy ryżu, ale najprawdopodobniej społeczeństwa Fazy I parały się już uprawą lokalnych zbóż. Ten prosty system został zastąpiony przez ludzi z Fazy II, którzy szczycili się znacznie bardziej rozwiniętym systemem rolnictwa.”

 

 

Opracowanie: mgr inż. Wanda Cegiełkowska

„Early agriculture left traces in animal bones”

EurekAlert!