© Steve Rokitka/University Communications

Jak wielki jest Twój „ślad żywieniowy”?
Chociaż średniotłuszczowa dieta bazująca na produktach roślinnych z małą ilością produktów mięsnych i mlecznych (stopa czerwona) wykorzystuje więcej gruntów niż dieta całkowicie wegetariańska (stopa zielona po lewej stronie), jest w stanie wyżywić większą ilość ludzi (jest bardziej wydajna), ponieważ wykorzystuje powszechnie dostępne pastwiska.
Nad stopami – powierzchnia gruntów niezbędnych do zapewnienia diety w akrach; jaśniejsza, górna powierzchnia stopy – udział powierzchni upraw wieloletnich (mięso i mleko); ciemniejsza powierzchnia stopy – rośliny uprawne; pod stopami – zawartość mięsa w diecie w gramach.

Wniosek taki wypływa z wyników badań przeprowadzonych na Uniwersytecie Cornell, na podstawie których stwierdzono, że jeśliby każdy obywatel stanu Nowy Jork stosował niskotłuszczową dietę wegetariańską, stan ze swoimi zasobami rolniczymi mógłby bezpośrednio wyżywić prawie 50% ludności więcej niż obecnie, czyli niemal 32% jego populacji. W warunkach dzisiejszej bogatej w mięso i mleko diety, stan we własnym zakresie jest w stanie wyżywić jedynie 22% populacji.

Badanie opublikowane w Renewable Agriculture and Food Systems szacuje powierzchnię gruntów rolnych niezbędnych do zapewnienia kompletnej diety. Porównano 42 diety o tej samej kaloryczności, bazujące jednak na różnych produktach: zbożach, owocach, warzywach, produktach mlecznych ze zmienną zawartością mięsa: od zera do 38 dkg dziennie, i tłuszczu: od 20 do 45% kalorii. W obliczeniach uwzględniono jedynie produkty, które można wyprodukować w stanie Nowy Jork. Dla każdej diety określono tzw. „ślad gruntów rolnych”, czyli powierzchnię gruntów rolnych niezbędną do jej zapewnienia.

Na podstawie wyliczeń stwierdzono pięciokrotną różnicę między dwoma ekstremami. „Osoba stosująca niskotłuszczową dietę wegetariańską będzie potrzebowała mniej niż pół akra (ok. 18 arów) rocznie, aby zapewnić potrzebną produkcję żywności,” mówi Christian Peters, pracownik Uniwersytetu Cornell (rośliny uprawne i środowisko glebowe), autor prowadzący badania. „Dieta wysokotłuszczowa z dużą ilością mięsa wymaga z kolei 2.11 akra (ok. 85 arów) ziemi.”

„Co zaskakujące, dieta wegetariańska niekoniecznie jest najbardziej wydajna pod względem zapotrzebowania na powierzchnię gruntów rolnych,” mówi Peters.

Wynika to z faktu, że owoce, warzywa i zboża muszą być uprawiane na gruntach rolnych wysokich klas bonitacyjnych. Mięso i produkty mleczarskie pochodzące od przeżuwaczy zapewniane są na gruntach o niższej jakości zagospodarowanych pod pastwiska i łąki. Są one jednocześnie bardziej dostępne. Zrównoważone płodozmiany, np. w stanie Nowy Jork, wymagają włączenia w rotację upraw wieloletnich takich jak łąki i pastwiska.

Stąd, chociaż zapewnienie diety wegetariańskiej w stanie Nowy Jork wymagać będzie mniejszej powierzchni gruntów, będą to grunty wysokiej jakości, których zasoby są ograniczone. Natomiast diety zawierające produkty zwierzęce, choć wymagają większej powierzchni gruntów, są to jednak grunty bardziej dostępne. Dlatego też dieta o niskiej zawartości mięsa może wyżywić więcej ludzi aniżeli niektóre diety wegetariańskie bogate w tłuszcz.

„Kluczem do pogodzenia ochrony i zachowania gruntów i innych zasobów przyrodniczych oraz naszych wymagań pokarmowych jest po pierwsze, ograniczenie ilości spożywanego mięsa, a po drugie, większe wykorzystanie możliwości spasania inwentarza żywego przez rolników,” powiedziała Jennifer Wilkins, specjalizująca się w badaniach związków między lokalnymi systemami żywienia i zdrowiem, współautorka badania. „Konsumenci powinni być świadomi, że spożywana żywność różni się nie tylko zawartością składników pokarmowych, ale i ilością zasobów niezbędnych do jej wytworzenia, przetworzenia, pakowania i transportu.”

Zgodnie z danymi Departamentu Rolnictwa Stanów Zjednoczonych przeciętny Amerykanin w 2005 roku spożywał przeciętnie 5.8 uncji (16,5 dkg) mięsa i jaj dziennie. Według Peters’a w celu osiągnięcia przy diecie zawierającej mięso wydajności wykorzystania gruntów równej wydajności średniotłuszczowej diety wegetariańskiej spożycie mięsa przez Nowojorczyków musiałoby zostać ograniczone do ok. 2 uncji (5,6 dkg) gotowanego mięsa i jaj dziennie.

Cornell University, „Diet With A Little Meat Uses Less Land Than Many Vegetarian Diets”, ScienceDaily
Opracowanie: Wanda Cegiełkowska