Przed wrzuceniem na jesieni do silosa chociaż jednego ziarna czy nasiona ważniejsze niż kiedykolwiek staje się jego właściwe przygotowanie do przechowywania Twoich plonów, tak aby utrzymać ich jakość i wartość.

„Aby uniknąć kłopotów w czasie i po żniwach, wszyscy producenci powinni przygotować swoje silosy i ich oprzyrządowanie,” mówi Tom Dorn, wykładowca na Uniwersytecie Nebraska-Lincoln. Poniżej przedstawiono pięć wskazówek jego autorstwa pomocnych w lepszym zarządzaniu silosami.

1.    Czyste silosy i sprzęt
Podstawowym celem rolnika powinno być przechowywanie zdrowego, czystego i suchego ziarna. Problemy ze szkodnikami przechowalniczymi często zaczynają się od pyłu zbożowego, złamanych ziaren i odsiewu. Gromadzą się one z reguły pod ślimakiem załadowczym w centrum zbiornika. Aby zwiększyć jakość przechowywanego ziarna należy je usunąć.

Jeśli ich oddzielenie nie jest wykonalne, można najpierw silos przepełnić, by następnie usunąć jeden czy dwa ładunki centralnym ślimakiem załadowczym, co pozwoli wyciągnąć niektóre zanieczyszczenia ze środka silosu. Dodatkowo operacja ta pozostawia płaską górna powierzchnię zasypu.

Nie tylko silos musi być utrzymany w czystości – jego wyposażenie również. Niesprzątnięte szkodniki przechowalnicze z poprzedniego sezonu tylko czekają na możliwość przeniesienia się na nowe ziarno. Każdy sprzęt do zbioru, transportu czy operowania ładunkiem ziarna powinien być pozbawiony resztek starego ziarna. Nawet małe ilości zrobaczywiałego czy spleśniałego ziarna pozostawione na używanym sprzęcie będą rozsadnikiem problemów w nowo załadowanym silosie.

Nowego ziarna nigdy nie należy przechowywać na powierzchni załadunku  ziarna z zeszłego sezonu – stwarza to oczywiste ryzyko przeniesienia na nie chorób i szkodników.

2.    Utrzymanie fundamentów i przejazdów
Z powodu mas jakie są przechowywane w silosach wymagają one solidnych fundamentów. Silos na 9.000 buszli mieści w sobie ponad 225 ton zboża. Fundament musi jeszcze udźwignąć ciężar samego zbiornika i jego betonowej pokrywy.

Usuwanie staroci, bałaganu, wysokich chwastów służy zmniejszeniu przyciągania gryzoni w pobliże silosów. Konieczne jest ich zwalczanie przynętami i pułapkami.

Teren wokół silosu powinien zapewniać łatwy odpływ wody z jego powierzchni. Ponieważ nie zawsze można z operowaniem przy silosie czekać do obeschnięcia gruntu, należy zadbać o dostateczną ilość tłucznia lub żwiru, pozwalającą na przejazd samochodów ciężarowych i przyczep wypełnionych zbożem nawet w niesprzyjających warunkach.

3.    Ziarno suche i schłodzone
Jeśli zapowiadają się wczesne żniwa i ziarno trafi do silosu jeszcze wilgotne, konieczne jest zapewnienie sprawnego systemu wentylacji silosu. Silos wypełniony kukurydzą o wilgotności 19% i temperaturą początkową 24˚C już po około pięciu dniach przechowywania bez wentylacji może stracić jakość handlową.

Oprócz doprowadzenia ziarna do odpowiedniego poziomu wilgotności (15% zimą i 14% latem) należy je jeszcze schłodzić, co pozwala na zmniejszenie aktywności szkodników i chorób w silosie. Zmniejsza się ona znacznie już przy temperaturze 12˚C, a ustaje przy -1˚C (w czasie przechowywania zimowego).

Gdy zboże jest nadal przetrzymywane w miesiącach wiosennych i letnich należy stopniowo zwiększać jego temperaturę, wykorzystując do tego celu system wentylacji tak, by w marcu osiągnąć 4,4˚C, 10˚C w maju i 15,5˚C w czerwcu. Pomoże to zapobiec problemom powodowanym przez prądy wznoszące wytwarzające się w masie ziarna.

4.    Lustracja uszkodzeń spowodowanych przez gryzonie
Należy sprawdzić okablowanie, przekaźniki i inne elementy instalacji elektrycznej, które mogą być uszkodzone przez szkodniki.

Myszy często gnieżdżą się w skrzynkach rozdzielczych, które chronią je przed atakiem drapieżników. Przy okazji mogą odzierać izolację z kabli, którą wykorzystują do budowania gniazd. Ponadto ich mocz może być przyczyną korozji przekaźników i innych elementów instalacji.

5.    Insektycydy
Gdy silosy są puste i zostały wyczyszczone, zaleca się zastosowanie dopuszczonych do stosowania insektycydów rezydualnych na powierzchniach wnętrza zbiornika, aby ochronić przyszłe ziarno przed atakiem szkodników. Być może warto rozważyć (przy opanowaniu silosu przez szkodniki w zeszłym sezonie) przeprowadzenie specjalistycznego zabiegu fumigacji przed napełnieniem silosów nowym ziarnem.

W czasach, gdy liczy się każdy grosz, nawet od prostego utrzymania silosu zbożowego może zależeć wielkość uzyskanych zysków lub… poniesionych strat.

 

Laurie Potter, Successful Farming Magazine, „Grain bin management”, Agriculture Online
Opracowanie: mgr inż. Wanda Cegiełkowska